چرخ‌های جمع شونده (Retractable Landing Gear) یکی از ویژگی‌های مهم در طراحی هواپیماهای فوق سبک پیشرفته به شمار می‌روند که بهبود کارایی، کاهش مقاومت هوا، و افزایش سرعت و مصرف بهینه سوخت را به همراه دارند. این چرخ‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که پس از برخاستن هواپیما از روی زمین، به داخل بدنه یا بال‌های هواپیما جمع شوند تا از ایجاد مقاومت اضافی جلوگیری کنند.
مزایای استفاده از چرخ‌های جمع شونده
۱. کاهش مقاومت هوا (Drag)
زمانی که چرخ‌ها در حالت جمع‌شده قرار می‌گیرند، سطح مقطع هواپیما کاهش یافته و جریان هوا به صورت یکنواخت‌تر اطراف بدنه حرکت می‌کند. این ویژگی باعث افزایش سرعت و کارایی هواپیما می‌شود.
۲. افزایش کارایی سوخت
کاهش مقاومت هوا به طور مستقیم منجر به کاهش مصرف سوخت در هواپیماهای فوق سبک می‌شود، که برای مأموریت‌های بلندمدت یا حمل بار اهمیت زیادی دارد.
۳. طراحی زیباتر و بهینه‌تر
ظاهر ایرودینامیکی و حرفه‌ای‌تر یکی از دیگر دلایل استفاده از چرخ‌های جمع شونده است که محبوبیت این سیستم را در میان خلبانان و سازندگان افزایش می‌دهد.
معایب و چالش‌های چرخ‌های جمع شونده
۱.افزایش وزن و پیچیدگی ساختاری
سیستم چرخ‌های جمع‌شونده به دلیل نیاز به موتورهای الکتریکی، هیدرولیکی یا مکانیکی و تجهیزات کنترلی مرتبط، وزن کلی هواپیما را افزایش می‌دهد. این مسئله ممکن است برای هواپیماهای فوق سبک که محدودیت وزنی دارند، یک چالش محسوب شود.
۲. هزینه بالاتر
نصب و نگهداری این نوع سیستم‌ها به دلیل پیچیدگی و فناوری پیشرفته‌تر، معمولاً گران‌تر از چرخ‌های ثابت است.
۳. نیاز به تعمیر و نگهداری منظم
چرخ‌های جمع شونده به دلیل وجود قطعات متحرک و حساسیت بالای سیستم، نیازمند تعمیر و بازرسی مداوم هستند تا از عملکرد صحیح و ایمن آن‌ها اطمینان حاصل شود.
چرخ‌های جمع شونده در هواپیماهای فوق سبک، به رغم هزینه و پیچیدگی بیشتر، یک راه‌حل مؤثر برای بهبود عملکرد هواپیما هستند. این فناوری، با کاهش مقاومت هوا و افزایش بهره‌وری سوخت، نقش مهمی در ارتقای صنعت هوانوردی سبک و فوق سبک ایفا می‌کند. انتخاب این سیستم باید با توجه به نوع مأموریت، بودجه، و نیازهای خاص خلبان صورت گیرد تا بهترین نتیجه حاصل شود.